Permanente vorming en sociaal engagement
Na mijn hogere opleiding heb ik gedurende een tiental jaren een eigen parcours in de analyse ondernomen, waarbij ik me aansloot bij de vereniging “Le Questionnement psychanalytique” – lid van de Europese Inter-Associatie voor Psychoanalyse – om mijn theoretische en praktische kennis te verdiepen door een gemeenschap van ervaren analisten te ontmoeten. Ook nu nog staat het werk van Sigmund Freud en Jacques Lacan centraal in mijn denken en leren. Uiteraard probeer ik dit essentiële oeuvre uit te breiden door hedendaagse en internationale auteurs te ontmoeten.
Parallel met mijn werk in een opvangcentrum voor mensen met een mentale en psychische handicap heb ik een postgraduaat psychoanalytische therapie gevolgd aan de Universiteit Gent om de verschillende benaderingen en logica’s in mijn werkveld beter te begrijpen. De belangrijkste kennis en verworvenheden voor mijn praktijk als psychoanalyticus komen echter zelden vanuit instellingen. Het zijn inderdaad de meer directe ontmoetingen die mijn overwegingen het best beklemtonen. Ik denk met name aan de seminars “Lire en Psychanalyse” of de bijeenkomsten “Filosofie en Psychoanalyse”; maar ook aan de colloquia van de I-AEP in aanwezigheid van bepaalde figuren uit de beperkte kring van Jacques Lacan.
Meer dan colloquia of seminars zijn het het “kartelwerk” en de ontmoetingen in levenden lijve die de basis vormen van de inschrijving van de psychoanalyticus in zijn of haar gemeenschap en breder in de samenleving. Als zodanig werk ik elke week in meest verschillende richtingen…
Naast een effectieve klinische benadering, maken de collectieve dimensie van het Freudiaanse onbewuste in zijn hedendaagse ontwikkelingen, via de filosofische inscriptie van de Lacaniaanse reflectie, naar mijn mening een kritisch denken tot ver buiten de spreekkamer mogelijk.
Zo probeer ik een analytische gedachte te ondersteunen die op meerdere fronten wordt ingezet voor een maatschappelijk of sociaal engagement dat mij – misschien meer dan ooit – absoluut noodzakelijk lijkt. Deze inspanningen zullen enerzijds te vinden zijn op het terrein van de geestelijke gezondheidszorg en de psychoanalytische actoren, maar anderzijds ook in mijn keuze voor een sociaal-politieke inscriptie en door actieve ontmoetingen met hedendaagse denkers, op alle terreinen. De twee zijn duidelijk voorbestemd om elkaars pad regelmatig en blijvend te kruisen in een dynamiek van aantrekking en afstoting die gemakkelijk de metafoor oproept van een oorspronkelijke impuls met een specifiek seksuele weerklank… Alzo:
Op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg lijkt het ons essentieel om intensief werk te verrichten voor het behoud en de bestendiging van de psychoanalyse in ons ultramoderne tijdperk dat gedomineerd wordt door een sciëntisme dat worstelt met de “valkuilen van het realisme”. Evenzo is het lobbyen bij politieke partijen noodzakelijk geworden om ervoor te zorgen dat het bijzondere karakter van de psychoanalyse wordt gerespecteerd in de regulering van de beroepen in de geestelijke gezondheidszorg.
Een psychoanalytische bijdrage aan de sociaal-ethische debatten in verband met de ultramoderne psychologische problemen en de wijze waarop deze worden aangepakt, lijkt ons van primair belang. Bijvoorbeeld op het gebied van preventie en behandeling van gedragsstoornissen bij kinderen, over autisme in een rechtbank en in het onderwijs; over de evaluatiecultuur in bedrijven en van daaruit in alle sectoren van de samenleving, over de fascinatie voor perversie en criminaliteit, …
Anderzijds doet elke verkenning van de gebieden van de filosofie en de psychoanalyse, maar ook van de wetenschappen, ons begrijpen in hoeverre deze gebieden, die essentieel zijn voor de inschrijving van de mens in deze werkelijkheid, slechts de emanatie zijn van iets diepers, moeilijk te beschrijven en soms onzichtbaar. Dit oer-“ding” wordt nooit beter gesublimeerd dan door een ander terrein, dat in het hedendaagse politieke landschap te vaak wordt vergeten of verwaarloosd, namelijk dat van de Kunst. Daarom pleiten wij voor een herbevestiging van de centrale rol van kunst en cultuur in onze samenlevingen; en natuurlijk ijveren wij ervoor dat daarvoor voldoende middelen worden uitgetrokken.
In het net van een internationalistische en burgerlijke politieke beweging gesmeed in de opeenvolgende mislukkingen van een bepaald Europa om eindelijk sociaal te worden, proberen wij deel te nemen aan de oprichting van een denkbeweging aangepast aan de complexiteit van onze tijd, gesteund door figuren zo divers als Slavoj Zizek, Noam Chomsky, Laurent de Sutter, Roger Waters of Srećko Horvat en vele anderen, anoniemer…